واکنش دفتر آیتالله مکارم شیرازی به بازنشر یک فتوا درباره حجاب
تاریخ انتشار: ۹ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۱۵۶۶۸
به گزارش خبرگزاری فارس از قم به نقل از مرکز خبر حوزه، حجتالاسلام وحید علیان نژاد با اشاره به مطلبی منتشر شده از آیتالله مکارم شیرازی در فضای مجازی پیرامون حجاب دختران در حال تحصیل در خارج کشور گفت: این اجازه برای بانوان بومی کشورهایی است که رعایت حجاب در دانشگاه های آنان ممنوع باشد و در صورتی است که امکان هجرت برای تحصیل در کشوری که این شرط خلاف شرع در آن جا وجود ندارد، ممکن نباشد و همچنین امکان تحصیل از راه دور و با استفاده از آموزش های غیرحضوری و فضای مجازی هم ممکن نبوده باشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی ادامه داد: ضمن اینکه بارها توسط دفتر این مرجع تقلید توضیحات لازم در این مورد منتشر شده است و لازم است کسانی که بعد از بیست سال دوباره آن را نشر داده اند علاوه بر وظیفه قانونی مراعات اخلاق را نموده و توضیحات کامل را جهت تنویر افکار عمومی منتشر نمایند.
مسئول پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیتالله مکارم شیرازی خاطرنشان کرد: برای اطلاع بیشتر خوب است مطلبی که در سال ۹۵ در پی نشر چند باره این مطلب در سایت معظم له MAKAREM.IR منتشر شده است را یک بار دیگر مرور کنیم.
بسم الله الرحمن الرحیم
فتوای آیت الله العظمی مکارم شیرازی در اجازه برداشتن حجاب در بعضی از شرایط ضروری در مراکز آموزشی در بعضی از کشورهایی که اجازه ورود به آن مراکز با حجاب اسلامی داده نمی شود، ابهاماتی برای عده ای پیش آمده و برخی از افراد که اغراض خاصی را در این میان دنبال می کنند، با حذف موضوع سؤال و گسترش پاسخ به مواردی که در متن سؤال نیامده، به جنجال آفرینی دست زده اند و به دنبال تحریک مؤمنان غیرتمند بر آمده اند. روشن است در وضعیت فعلی حجاب در کشور، آن هم در آستانه هفته عفاف و حجاب، انتشار این فتوا و بی توجهی به موضوع سؤال و شأن ورود این پرسش، طبیعی به نظر نمی رسد.
از این رو، حقیرکه بیش از سی سال از محضر معظمله استفاده علمی میکنم و ۲۵ سال از نزدیک با ایشان همکاری علمی دارم، و با مبانی علمی و فقهی و اصولی ایشان آشنا هستم، لازم دیدم توضیحاتی پیرامون این فتوا بنویسم:
۱ـ این سؤال مربوط به ۱۵ سال قبل و درباره دانشجویان بومی کشورهایی مثل ترکیه و مانند آن است که پرسیده شد اگر در این کشورها شرط گذراندن ترم های دانشجویی در مراکز علمی و دانشگاهی مشروط به برداشتن حجاب باشد، تکلیف چیست؟ درفرض سؤال آیتالله مکارم شیرازی اجازه دادند که تنها در مورد ضرورت شدید در محدوده مرکز آموزشی حجاب خود را با شرایطی بردارند.
ایشان در استدلال برای این فتوا، نوشته اند با توجه به این که اگر دختران مسلمان دروس عالی را نخوانند، تنها افراد بی بند و بار و لا مذهب، پست های مهم را اشغال می کنند و بافت جامعه عوض می شود، به این افراد اجازه داده می شود که حجاب را در خصوص مواردی که ضرورت دارد، به مقدار ضرورت رعایت نکنند.
ایشان در ادامه تصریح کردند که در غیر این موارد حتما حجاب را رعایت نمایند.
روشن است که برابر نظر معظمله ـ همان گونه که اخیرا نیز در توضیحاتشان تصریح کردند ـ حجاب از ضروریات اسلام است و آیات ۳۱ سوره نور و ۵۹ سوره احزاب حکمی روشن درباره نحوه پوشش زنان مسلمان را بیان داشته است. بنابراین، در این که حکم اولی حجاب زنان مسلمان چگونه باید باشد و در نحوه پوشش آنان، از نظر اسلام تردیدی وجود ندارد. اما سخن آیت الله العظمی مکارم شیرازی ناظر به حکم ثانوی و به هنگام ضرورت است.
۲ـ احکام اولی و ثانوی در احکام اسلامی وجود دارد، حکمی که بدون توجه به عوارض خاصی از سوی شارع جعل شده است، حکم اولی و حکمی که ناظر به عوارض و شرایط خاص تشریع می شود، حکم ثانوی است. روشن است محدوده حکم ثانوی تنها در شرایط پیش رو است که با رفع آن، حکم ثانوی نیز برداشته می شود و همچنین در پاره ای از احکام ثانوی (مانند اضطرار) ارتکاب حکم ثانوی تنها به اندازه ضرورت و رفع نیاز است. مثلا حکم اولی اسلام حرمت اکل ذبح غیر شرعی است، اما در شرایط اضطرار (مانند گرفتار شدن در مکانی که جز ذبح غیر شرعی وجود ندارد) تنها به اندازه ضرورت اجازه استفاده از آن داده شده است. بحث اهم و مهم نیز از همین قبیل است، مثلا کذب که حکم اولی آن حرمت است، برای رفع اختلاف و اصلاح ذات البین که امر مهم تری است مجاز شمرده می شود و گاه برای نجات جان یک بی گناه واجب نیز می شود.
۳ـ اصل اهم و مهم یک اصل عقلایی است. عقلا نیز به هنگام مصلحت ملزمه، مهم را فدای اهم می کنند. مثلا همان ها که در شرایط عادی اجازه استفاده از آب غیر بهداشتی را نمیدهند، به هنگام ضرورت و خطر جانی، از آن استفاده می کنند و در واقع بیماری و یا ضرر جزیی استفاده از آب غیر بهداشتی را فدای نجات از مرگ که مهم تر است می نمایند.
۴ـ فهم اهم و مهم در مسائل دینی به عهده فقیه است. مثلا اگر کسی را به تهدید وادار به قتل بیگناهی نمایند، در این صورت فقیه چنین اجازه ای را نخواهد داد که کسی برای کشته نشدن، بی گناهی را بکشد، چرا که جان یک انسان مهم تر از جان دیگری نیست، تا برای رهایی از مرگ، جان بی گناه دیگری گرفته شود.
ولی اگر تهدید به قتل مثلا برای وادار کردن به استفاده از یک غذای حرام باشد، طبیعی است که فقیه اجازه می دهد کسی برای حفظ جان خود از غذای حرام استفاده نماید. در این جا حفظ جان مهمتر از خوردن یک غذای حرام است.
۵ـ میدانیم ورود به دستگاه ظالمان در فقه اسلامی ـ به ویژه فقه شیعه ـ حرام است، ولی امام موسی بن جعفر علیه السلام به یکی از شیعیان خاصش به نام علی بن یقطین اجازه می دهد که در دربار ظالمی مانند هارون الرشید به عنوان وزیر ـ با شرایطی ـ حضور داشته باشد، تا بتواند به مظلومین و در ماندگان و گرفتاران کمک کند. و این در واقع برای تامین اهداف مهمتر بوده است.
۶ـ با توجه به آنچه بیان شد، فتوای آیت الله العظمی مکارم شیرازی در همین راستا ارزیابی می شود. چرا که، اولا، این فتوا ناظر به بومیان کشورهایی است که با حجاب اسلامی اجازه حضور در مراکز آموزشی داده نمی شود و ضرورت حضور بانوان مسلمان در مراکز حساس سیاسی و علمی و برای تاثیرگذاری متوقف بر تحصیلات عالیه و رشد علمی است وگرنه در چنین جامعه ای باید افراد مذهبی کنار بمانند و افراد بی قید به شریعت در مراکز حساس حضور داشته باشند. بانوان جامعه دینی افراد بی سواد و یا کم سواد و افراد بی دین با سواد و از تاثیر گذاران جامعه خود باشند. و این در نهایت سبب می شود که کم کم نگاه مردم و جوانان در چنین جامعه ای این گونه شکل بگیرد که مذهب، سبب عقب ماندگی و نا کامی افراد جامعه می شود.
ثانیا، می توان از فتوای معظمله چنین استنتاج کرد که این تنها مربوط به کشورهایی است که چنین شرط ظالمانهای برای زنان وجود دارد، نه کشورهایی که ورود بدون حجاب شرط حضور در مراکز آموزشی نیست. و همچنین این فتوا شامل کسانی که از کشوری دیگر خود را به این کشورها میرسانند و با سوء اختیار خود را در معرض چنین ابتلایی قرار می دهند، نمیشود. که گفتهاند: الاضطرار بالاختیار لا ینافی الاختیار.
ثالثا، این اجازه برای بانوان همان کشورها و در صورتی است که امکان هجرت برای تحصیل در کشوری که این شرط خلاف شرع در آن جا وجود ندارد، ممکن نباشد و همچنین امکان تحصیل از راه دور و با استفاده از آموزش های غیرحضوری و فضای مجازی هم ممکن نبوده باشد. در واقع برای تحقق شرایط ضرورت، باید همه فرایندها طی شود.
تحصیل بانوان مسلمان، جهت تاثیرگذاری در جامعه و تغییرات در بنیادهای فکری نیروهای تاثیرگذار، اهمیت ویژه ای پیدا میکند که میتواند مجوز چنین حکمی گردد و ای بسا در ادامه، همین زنان مسلمان بتوانند با نفوذ در مراکز تصمیمگیری، راه را برای تحصیلات عالیه نسلهای آینده بدون چنین شرطی هموار سازند.
۷ـ گاه پرسیده می شود که اگر حضور در همان مراکز آموزشی، مشروط به ارتکاب خلاف های روشن دیگر، و یا تبری از قرآن و یا نبوت باشد، آیا حضرت آیت الله باز هم چنین مجوزی را صادر میکنند؟ به عبارتی گستره این تجویز تا کجاست؟ و ضرورت ها تا کجا میتواند احکام اولیه اسلام را تحت الشعاع قرار دهد؟
پاسخ آن است که در فروض بالا حتما ایشان اجازه نمیدهند و ضرورت تحصیل را تا آنجا نمیدانند که عفت و پاکدامنی دختران آسیب ببیند و یا منجر به انکار ـ حتی ظاهری ـ قرآن و نبوت شود.
بنابراین، نمیتوان با صدور مجوز تنها برای رفع حجاب جهت تحصیل آن هم در موارد بسیار ضروری توسط معظمله، این حکم را به سایر موارد تسری داد و آن را دستمایهای برای هیاهو و جنجالآفرینی کرد. تشخیص اهم و مهم بر عهده فقیه است که هر موضوع تازه ای باید در معرض استفتای جدید قرار گیرد.
پایان پیام/78032
منبع: فارس
کلیدواژه: مکارم آیت الله مکارم شیرازی آیت الله مکارم شیرازی مراکز آموزشی وجود ندارد حکم ثانوی اهم و مهم افراد بی حکم اولی معظم له
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۱۵۶۶۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سفر به سومین دیار حرم اهل بیت (ع) در ایران - بخش نخست
از آنجا که این جایگاه ، بنا به ویژگی های علمی در زمینههای اصول و فقه و دیگر علوم جاری در حوزههای علمیه مورد توجه قرار داشته و دارد و با وجود درایت و تیزنگری ، هوشمندی ، سیاستمداری و آشنایی با اوضاع و شرایط جامعه مسلمانان اعم از سنی و شیعه و نیز دیگر جوامع مذهبی جهان، در هر دوران شخصی را به عنوان «مرجع جامعالشرایط» به جامعه شیعیان معرفی می کند.
از این رو سنت مراجع شیعه، بذل توجه به مراکز اصلی شیعه بوده و می باشد که در این میان حجة الاسلام والمسلمین جناب آقای حاج سید جواد شهرستانی ، داماد و نماینده تامالاختیار حضرت آیة الله العظمی سیستانی در نزدیک به سه دهه اخیر ، برای نخستین بار دست به سفرهای درونمرزی و برون مرزی زده و بدین ترتیب به امور شیعیان و حوزههای علمیه و مدارس وابسته به آن ، در درجه نخست و نیز اصولاً آگاهی از وضع و شرایط اجتماعی و اقتصادی آنان و رفع نیازمندی های شیعیان می پردازد.
بدون تردید شرایط کنونی جهان به ویژه در منطقه و برنامهریزی های سیاست جهانی برای وارونه جلوه دادن چهره اسلام حقیقی و نیز تحقیر و به انزوا کشانیدن مسلمانان به ویژه شیعیان در جای جای جهان، خصوصاً در منطقه خاورمیانه ، مسئولیت سنگینتری را متوجه نهاد مرجعیت نموده و از این روست که می بایست با سفرهای دورهای هراز چندگاهی ، ضمن آشنایی با شرایط اجتماعی و اقتصادی شیعیان به طور خاصً و دیگر جوامع مسلمان به طور عام، به رفع نیازمندیی ها و بهروز درآوردن مراکز علمی فرهنگی آنان اقدام گردیده و از سوی دیگر موجب دلگرمی آنان گردد که این عزیزان احساس کنند همواره دارای پشتوانه و مرکزی هستند که در اندیشه آنان بوده و دغدغه آنان را در سر دارد.
اینجانب که در این چند دهه اغلب توفیق همراهی با معظًم له و هیأت همراه در سفرهای درون مرزی و برون مرزی را داشته و پیش از این گزارش های گوناگونی از این سفرها را همچون سفر های برون مرزی به کشور های لبنان ، افغانستان ، هند ، کشمیر ….و نیز درون مرزی چون سفر به بخش های شمال ، جنوب و شرق کشور را منتشر ساخته ام ، سعی داشته ام تا آن جا که ممکن است بصورت گذرا ، بخشی از فعالیت های این گونه سفرها را که اغلب با دیدار ها از مراکز حوزه های علمیه ، مدارس ، اساتید علمی آنان ، أئمه جمعه و جماعات ، و شخصیت های علمی حوزوی ، نیز اجتماعی و سیاسی و گاه بر اساس ضرورت ، دیدار با مردم مناطق محروم کشور را به نظر خوانندگان ، و نیز ثبت در تاریخ ، به قلم آورم.
در همین راستا توفیق یار گردید که در تاریخ شنبه ۲۵ فروردین ماه جاری (۱۴۰۳ شمسی ) به مدت چهار روز با هیأت اعزامی از سوی دفتر آیة الله العظمی سیستانی ، که به ریاست و مدیریت و حضور جناب حجة الاسلام و المسلمین حاج سید جواد شهرستانی به استان فارس ( شیراز ، کازرون ، جهرم و فسا ) ، سفر کرده و پس از زیارت از دو مرقد مطهر سید علاء الدین ، و شاهچراغ علیهم السلام و دیدار با تولیت های این دو مزار مبارک و دیدار با امام جمعه های شیراز ، کازرون ، جهرم ، فسا و جز این ها از أئمه جمعه دیگر شهرهای این دیار ، به دیدار باطلاب علوم دینی در مدارس و حوزه های علمیه متعدد آن ، ودیدار با علماء و شخصیت های حوزوی و اساتید این بلاد صورت پذیرفت.
در این سفر نزدیک به بیش از پنجاه دیدار در برنامه گنجانیده شده بود که برنامه همه روزه از شش بامداد ، تا ساعت دو بامداد روز بعد ادامه می یافت که بحمد الله همچون دیگر سفرهای معظم له ، از سفرهای موفق بشمار می آمد.
امیدوارم توفیق یار گردد که در این راستا و دیدارها قلم نگاره هایی را به تحریر در آورم.
گفتنی است که شیراز در سال۷۴ هجری به دست مسلمانان فتح شد. هجرت امام رضا (علیهالسلام) به ایران ، خیل عاشقان ولایت و سادات علوی را راهی ایران نمود که برخی از آنان در شیراز به دست حاکمان عباسی به شهادت رسیدند.
تاریخ پیدایش حوزه علمیه شیراز به قرن دوم با روی کار آمدن آل بویه باز میگردد و با به قدرت رسیدن صفویان و افزایش قدرت تشیع حوزه علمیه شیراز نیز رو به گسترش پا نهاد و تا به امروز این راه را ادامه داده است.
این دوره از قرن دوم شروع و تا قرن دهم ادامه مییابد. حکومت آل بویه موجب شکوفایی حوزه علمیه شیراز در این دوره است و برخی از فقها و حکیمان از این دیار به کاروان دانش میپیوندند. اواسط قرن چهارم هجری شیراز به تصرف دیلمیان درآمده و تشیع به عنوان مذهب رسمی مورد توجه قرار گرفته است.
از فعالیتهای فرهنگی آل بویه در این دوره مسجد جمعه و کتابخانه عضدالدولة است. این روند موجب گشت تا در قرن پنجم هجری دانشمندانی شیعی از این سرزمین پا به عرصه نهند.
در دورههای بعد که به هفتم تا دهم هجری تعلق دارد نام ۳۱ مدرسه علمیه در حوزه شیراز ثبت شده است.
صفویان در نشر تشیع در ایران هر چند پیشگام بشمار نمی آیند و برخی دیگر از حکومتهای شیعه چون آل بویه و علویان بر آنان پیشی دارند، لیکن آنها در دایره گستردهتری تمدن اسلامی و فرهنگ شیعی را نشر دادهاند. آغاز دوره دوم حوزه علمیه شیراز با استقرار دولت صفوی آغاز و تا قرن پانزدهم ادامه مییابد.
با رواج فرهنگ شیعی در ایران بسیاری از دانشمندان بحرین و با توجه به نزدیکی جغرافیایی ، از اوایل قرن یازدهم به شیراز مهاجرت نموده و در این شهر مقیم شدند.
برخی از مشهورترین این بزرگان عبارتند از :
سید ابو علی ماجد ، فرزند سید هاشم بحرانی (متوفی ۱۰۲۸. ق) ، احمد بن عبد السلام بحرانی (زنده به سال ۱۰۲۸. ق) ، شیخ صایح بن عبد الکریم بحرانی (متوفی ۱۰۹۸. ق) ، سید ماجد فرزند سید محمد بحرانی (زنده به سال ۱۰۹۷. ق) ، شیخ یوسف بحرانی (۱۱۰۷ـ۱۱۸۶. ق) صاحب کتاب « الحدائق الناضره » که به صاحب حدائق شهرت یافته است.
در این دوره دهها مدرسه علمیه در شیراز به عنوان نهاد آموزشی به فعالیت مشغول بودند که مهمترین آن ها اشاره می نمایم:
مدرسه محبیه ، مدرسه خان ، مدرسه میرزا لطفی ، مدرسه هاشمیه ، مدرسه اسماعیلی ، مدرسه حکیم ، مدرسه نظامیه ، مدرسه امامیه ،
مدرسه صالحیه ، دمدرسه مقیمیه ، مدرسه حاجی میرزا خان ، مدرسه آقا بابا خان ، مدرسه شفاعیه.
از بزرگان این دوره می توان به « صدر المتألهین شیرازی » و «حاج میرزا محمدحسن» معروف به « میرزای شیرازی » اشاره نمود که هر چند هیچیک از این دو بزرگ در شیراز اقامت دائم نداشتهاند، لیکن نام شیراز را به عنوان دیاری شیعی که فرزانگانی در فلسفه و فقه را به جهان تشیع عرضه نموده است ، در خاطرهها زنده میکنند. به ویژه میرزای شیرزای که در تاریخ شیعه به ( المجدًد الشیرازی ) شهرت یافت که نهضت ضد استعماری تنباکو را به وجود آورد و با فتوای تاریخی و تاثیر گزار خود ، قدرت دینی عالمان شیعه را به نمایش گذاشت.
همانطور که پیش از این اشاره گردید هجرت امام رضا (علیهالسلام) به ایران ، خیل عاشقان ولایت و سادات علوی را راهی ایران نمود که برخی از آنان در شیراز به دست حاکمان عباسی به شهادت رسیدند.
برخی از این بزرگان عبارتند از:
احمد بن موسی الکاظم معروف به شاهچراغ ، سید علاءالدین حسین بن موسی الکاظم علیه السلام، (برادر کوچکتر شاهچراغ ) ، محمد بن موسی الکاظم ، علی بن حمزة بن موسی الکاظم ، ابراهیم عسکر بن موسی بن ابراهیم أصغر بن موسی الکاظم ،حسین بن اسحاق بن موسی الکاظم ، محمد بن حسن بن حسن بن حسین بن اسحاق بن موسی الکاظم ،
قاسم بن احمد بن حسن بن سلیمان بن قاسم الرسی ابن ابراهیم طباطبا بن اسماعیل بن ابراهیم بن حسن بن حسن بن علی بن ابیطالب علیهم السلام که هرکدام از این بزرگان دارای حرم و بارگاه های باشکوهی در شیراز می باشند و مردم این دیار از رشحات معنوی پیکر های پاک نهفته در خاک آن همواره در طول تاریخ بهره مند بوده و می باشند.
در حقیقت شیعه از قرن دوم هجری در شیراز حضور یافته و در طی سالها به جایگاه رفیعی نایل آمده است.
از اواخر قرن سیزدهم هجری ، حوزه علمیه شیراز شاهد تعداد قابل توجهی از دانشمندان فرزانه در فقه و اصول و معارف الهی گردید که برخی از آنان با موضعگیری در مقابل شیخیه کرمان، کتابهایی را در ردّ فرقه شیخیه به رشته تحریر درآوردند و برخی بر علیه استعمار انگلیس موضعگیری نموده و مردم را علیه آنان بسیج کردند.
در اینجا به برخی از مشاهیر دانشمندان شیراز اشاره می نمایم:
حجة الاسلام میرزا محمد ابراهیم شیرازی (قرن سیزدهم) ، حجة الاسلام آقا سید ابو الحسن دستغیب شیرازی (متوفی بعد از ۱۳۰۰. ق) وی در علوم عقلی و ریاضی مهارت بسزایی داشتند ، حجة الاسلام سید ابو القاسم شیرازی (متوفی حدود ۱۲۸۰. ق) وی از مدرسین حوزه علمیه شیراز بود ،
حجة الاسلام سید احمد بن سید عبد الکریم شیرازی (متوفی حدود ۱۲۵۰. ق) وی از دانشمندان متبحّر حوزه شیراز بود، « کشف الاسرار ، جبر و اختیار » از آثار اوست ، آیة الله سید اسماعیل بن سید رضی شیرازی (۱۲۵۸ـ۱۳۰۵. ق) وی پدر حضرت آیة الله العظمی میرزا عبد الهادی شیرازی و پسر عموی میرزای بزرگ شیرازی بوده و از علمای جلیل القدر و فقهای عصر خویش محسوب میشده است ، آیة الله سید میرزا آقا فرزند سیداحمد مستوفی حسنی شیرازی که داماد میرزای شیرازی بشمار می آمد ، آیة الله العظمی شیخ محمد باقر شیرازی ، که از معاصرین وحید بهبهانی و علامه بحر العلوم است ، آیة الله العظمی سید محمد باقر موسوی طیب شیرازی (متوفی حدود ۱۲۳۵. ق) وی از عالمان متبحر قرن سیزدهم هجری است ، آیة الله شیخ محمدجعفر بن محمد، « ملًا آقا بزرگ شیرازی » (متوفی حدود ۱۳۰۰. ق) معظم له از مراجع قضاء و افتاء شیراز محسوب میشد ، حجة الاسلام شیخ جعفر تجوری شیرازی ، که از شاگردان مجدد شیرازی بشمار می آمد ، حجة الاسلام شیخ محمدجواد فرزند محمدرضا آیتاللهی (متولد ۱۳۰۹. ق)، حجة الاسلام ملا محمد جواد شیرازی (متوفی حدود ۱۲۶۰. ق)، ایشان از فقهای شیراز و مؤلفان آن سامان است « الکواکب المضیئة » از جمله تالیفات او میباشد ، حجة الاسلام سید حسین بن محمد رضا حسینی شیرازی ، وی عالمی فاضل و از شاگردان شیخ فضل الله نوری است، حجة الاسلام شیخ محمد رضا بن اسد الله عالمی (متوفی حدود ۱۳۴۰. ق)، وی از ادیبان شیراز است. « بصیر السعداء » و « عقود الدرً النضید » از آثار اوست ، حجة الاسلام سید محمد رضا بن اسماعیل موسوی شیرازی (۱۲۲۳ـ۱۳۰۰. ق)، وی از شاگردان حاجی کلباسی است و کتابهایی در معارف اسلامی نگاشته است ، آیة الله شیخ عبد الجبار شیرازی (متوفی ۱۳۱۹. ق)، وی از فقهای شیراز و از شاگردان شیخ انصاری و میرزای بزرگ شیرازی و مرجع مردم شیراز در مسایل شرعی و احکام دینی بوده است ،
آیة الله العظمی سید عبد الهادی حسینی شیرازی (۱۳۰۵ـ۱۳۸۳. ق) ، آیة الله سید علی اکبر فال اسیری شیرازی (متوفی ۱۳۱۹. ق)، وی از فقهای بزرگ عصر خویش و از شاگردان میرزا حبیب الله رشتی است که نهضت تنباکو را در شیراز هدایت نمود ، آیة الله حاج سید محمد باقر آیة اللهی (متولد ۱۳۲۲. ق)، وی فرزند آیتالله العظمی میرعبدالباقی است که از حوزه علمیه شیراز، نجف ، اصفهان و قم بهره برده سپس به شیراز بازگشته و به خدمات دینی مشغول شده است ، حجة الاسلام سید محمد کاظم آیة اللهی (متولد ۱۳۳۲. ق)، وی فرزند دیگر آیة الله میر عبد الباقی است که در حوزه علمیه شیراز و قم به تحصیل پرداخته و کتابها و رسالههایی در فقه به رشته تحریر درآورده است ، آیة الله سید ابو القاسم ارسنجانی (متولد ۱۳۱۸. ق)، وی از طلاب شیراز بود که برای تکمیل تعالیم دینی راهی نجف اشرف شده بود لیکن با تبعید آیات عظام نجف به قم در سال ۱۳۴۲. ق به ایران آمد و پس از تحصیل در مکتب مرحوم آیة الله حائری یزدی و میر سید علی یثربی به شیراز رفته و به تدریس در آن حوزه و ترویج احکام دین پرداخت ، آیةالله العظمی شیخ جعفر بن محمد حسین محلاتی شیرازی (متولد ۱۲۴۳. ق)، معظم له از مجتهدان شیراز بود که از اساتید حوزههای علمیه شیراز، سامراء و نجف بهره برده و در شیراز اسکان یافته بود. وی در جنگ جهانی اول ( ۱۳۳۲ـ۱۳۳۷ ق ) مردم را به دفاع از ایران و جنگ با دولت انگلیس فراخواند. در این ایام خود نیز لباس رزم پوشیده و به صف مبارزان پیوست تا اینکه انگلیسیها بوشهر را تخلیه کردند ، آیة الله سید صدر الدین مجتهد شیرازی (متولد ۱۲۲۱. ق)، ایشان از دانش آموختگان حوزه شیراز و نجف میباشد که پس از تحصیل به موطن خویش بازگشته و «جمعیت انصار» را تشکیل دادند.
از آثار ایشان یک دوره دایرةالمعارف بیست جلدی به نام « مجموعة الاشتات » است ، آیة الله میرزا ابراهیم بن محمد علی مجتهد محلاتی شیرازی (متوفی ۱۳۳۶. ق)، ایشان از فقها و مجتهدان جامع الشرایط و از شاگردان مجدد شیرازی است که تقریرات درس استاد در فقه و اصول را به رشته تحریر درآورده است ، آیة الله سید نور الدین بن میرزا ابو طالب حسینی شیرازی ایشان از آیات عظام نجف اشرف اجازه اجتهاد دریافت کرده و به تالیف کتاب و ارشاد مردم مشغول بود ، آیة الله العظمی شیخ بهاء الدین محلاتی فرزند شیخ جعفر از بزرگ علماء و مراجع عصر ما در استان فارس بشمار می آمد. بزرگ خاندان محلاتی شیراز «آخوند ملا محمد علی محلاتی » است که در سال ۱۲۶۰ هـ. ق. از محلات به شیراز هجرت کرد و در سال ۱۲۸۴ هـ. ق. در این شهر بدرود حیات گفت. وی خانواده محلاتیها را در شیراز تشکیل داده و به مناسبت محلاتی بودن ، فرزندانش این عنوان را برای نام خانوادگی خویش برگزیدند. ملا محمدعلی محلاتی اصلا شوشتری بوده و جدش «آخوند ملا محمد شوشتری » از شوشتر به محلات هجرت نموده و در آن جا سکنی گزیده بود. « محمد بن علی نجار »، جد بزرگ ملا محمدعلی محلاتی یکی از علمای معروف شوشتر بوده است.
گفتنی است که عالمان و فقیهان سترگی در این دیار از قرن دوم تا کنون سر بر آورده و نه تنها شیراز و پیرامون آن را ، بلکه حوزه های علمیه نجف و قم ، و اصفهان ، و مشهد و جز این ها از دیگر حوزه های شیعه جهان اسلام را از علم و دانش خود بهره مند ساخته اند ، که در این قلم نگاره ، و در حدً بضاعت علمی خود ، و حوصله خوانندگان ، تنها به بخشی از مرزداران اسلام در این دیار بسنده نمودم ، که صد البته سخن در این راستا و اشاره به ستارگان فروزان و برجسته آن فراوان است.
لازم به اشاره است که هم اکنون در حدود نزدیک به چهار هزار طلبه که سه هزار نفر آنان را مردان تشکیل می دهند ، در استان فارس و در ٥١ حوزه علمیه مشغول به تحصیل و فعالیت می باشند.
امیدوارم که در این راستا ضمن شرح سفر و دیدار استانی جناب آقای شهرستانی و هیأت همراه با حوزویان و اساتید و حوزه ها و مدارس علمیه شهرهای یاد شده ، اطلاعاتی افزون بر آن از حوزه های شیراز ، و مدارس کهن و تاریخ آن ها و تاثیر گزاری و حضور بزرگانی نام آور و ماندگار در تاریخ شیعه را تقدیم دارم.
جمعه هفتم اردیبهشت ۱۴۰۳
220
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900034